W silniku dwusuwowym proces spalania mieszanki odbywa się w nieco inny sposób niż w jednostce czterosuwowej. To z kolei oznacza, że zastosowany tu olej do silników znacząco różni się składem i sposobem działania od swego czterosuwowego odpowiednika. Jak działa ten olej i z czego powinien się składać?
Sposób działania oleju w silniku dwusuwowym
Dwusuwowe jednostki napędowe charakteryzują się prostotą i lekką konstrukcją. Nie posiadają one odrębnego układu smarowania, w związku z czym oleje do silników dwusuwowych dodaje się bezpośrednio do paliwa (najczęściej w stosunku 1:50). Dzięki temu przepływa on przez wnętrze silnika oraz skrzynię korbową, tworząc na ich powierzchni film olejowy, który chroni je przed nadmiernym zużyciem na skutek tarcia i korozją.
Z czego powinien składać się olej do dwusuwów?
Standardowy olej do silników dwusuwowych składa się z:
- Dodatków funkcyjnych, których zadaniem jest ograniczenie palności i poprawa czystości oleju. Niestety, powodują one wzrost dymienia i w pewnym stopniu blokują tłok. I właśnie dlatego ich procentowa zawartość w oleju jest znikoma.
- Olejów bazowych, które wpływają na poprawę smarności oleju, ale też blokują tłok, redukują czystość i zwiększają dymienie spalin.
- Rozpuszczalnika, którego zadaniem jest zwiększenie zdolności oleju do mieszania się z paliwem. Zadaniem tej substancji jest też obniżenie temperatury zapłonu oleju. Oznacza to, że dodanie innego rozpuszczalnika może sprawić, że silnik chłodzony np. powietrzem będzie generował wyższe ryzyko zapłonu. Ważną funkcją rozpuszczalnika jest też ograniczenie dymienia, dzięki czemu produkty spalania w mniejszym stopniu wpływają na środowisko.
- PIB — to składnik, którego zadaniem jest poprawa smarności oleju, a także ograniczenie dymienia. Składnik ten sprawia, że silniki dwusuwowe nie emitują tak wielu zanieczyszczeń do atmosfery. Jest to drugi pod względem zawartości (po oleju bazowym) składnik olejów.
Rodzaj oleju a technologia chłodzenia silnika
Rodzaj zastosowanego oleju wynika również ze sposobu chłodzenia silnika. W zasadzie wyróżnia się tu dwa rodzaje olejów, które są przeznaczone do jednostek chłodzonych powietrzem lub wodą.
- Olej do silnika dwusuwowego chłodzonego powietrzem — to przede wszystkim produkt niskopopiołowy. Niewielka zawartość popiołów sprawia, że olej przy większych temperaturach pracy nie ulega zapłonowi. Co prawda wspomniane popioły mają tendencję do odkładania się wewnątrz układu wydechowego, ale są one skutecznie wydmuchiwane na zewnątrz, w związku z czym układ ten pozostaje drożny.
- Olej do silnika dwusuwowego chłodzonego wodą — to przede wszystkim produkt niezawierający w swoim składzie popiołów. Dzięki temu nie osadzają się one w układzie wydechowym nawet wówczas, gdy temperatura jednostki napędowej jest stosunkowo niewielka (ogranicza ją chłodzenie wodne). W przeciwnym razie istniałoby w niskich temperaturach ryzyko utraty drożności układu.
Reasumując, do smarowania najpopularniejszych konstrukcji napędowych w układzie dwusuwowym (chłodzonych powietrzem) wykorzystuje się oleje o niskiej zawartości popiołów, gdyż są one mniej podatne na zapłon. I właśnie te oleje warto polecić użytkownikom maszyn dwusuwowych.